Atik Anaokulu
- 9 Eyl 2020
- 4 dakikada okunur

Okula Uyum ve Oryantasyon

Okul, çocuklar için sosyalleştikleri ilk kurumdur. Özellikle 0-6 yaş dönemi için, bireyselleştiği kişiliğin temel yapısının oluştuğu, fiziksel, duygusal ve zihinsel becerileri kazandığı, okul öncesi dönem de alınan eğitim çocuğun gelişimine katkı sağlamaktadır. Okul öncesi eğitim, çocuğun anne-babadan ayrı kalabilmesi, özbakım becerilerinin gelişmesi, sosyal, dil, ince motor ve kaba motorun gelişmesi gibi temel kavramları öğretir ve destekler. Aile ortamında bağımlılıktan bağımsızlığa doğru sağlıklı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olarak yaş ve gelişim özelliklerine uygun sorumlulukları üstlenmesine ve yerine getirmesine izin verilerek, oyun ve arkadaş deneyimi olan bir ortam, çocukların bu yeni duruma da kolay uyum sağlamalarına fırsat verir. Bununla birlikte bireyselleştiği, Okul, çocuklar için sosyalleştikleri ilk kurumdur. Özellikle 0-6 yaş dönemi için, Burada çocuklar kendine ait ilk sosyal ortamı oluşturmayı deneyimlerler. Anaokulunda pek çok şey onlar için farklı ve yenidir. çocuklar okula başladıklarında evin tek hakimi ve tamamen rakipsiz, konumundayken birden bire ev yaşantısından ayrılarak içinde farklı yaşıtıların bulunduğu okul ortamına alışmaya çalışırlar. Bu süreç, çocukların ev içinde elde edemediği sosyal özellikleri kazanmasına katkı sağlasa da, duygusal gelgitler yaşamalarına da neden olabilir. Bu başlangıç ile birlikte yaşanabilecek durumlar; okula gitmek istememe, erken uyumak istememe, veya okulun kurallarına uymakta zorluk çekme, okul saatleri yaklaştığında sıkıntı artışı, sinirlilik, ağlama, saldırgan davranışlar, olabilmektedir. Bu durumun sebepleri arasında anneden ayrılma, yeni otoritenin kurallarına uyma gibi durumlar başta gelmektedir. Anaokuluna başlama ve okula uyum süreci her çocuk için farklı gelişebilir. Bazı kuralların da olduğu bu sosyal çevreye alışmak minikler için çok da kolay olmayabilir. Kimi okula başladığı ilk günde uyumlu davranışlar sergileyip, ya da hiçbir tepki vermeyebilir. Uyum süreci sadece çocuk için değil, aynı zamanda aile içinde yeni bir deneyimi içerir. çocuğun okula uyumunda çok büyük önem taşır. Uzun bir tatil sürecinden çıkan çocuklar ve okula ilk kez başlayacak olan çocukların okul sürecine uyum sağlamaları için ailelerin çocuklara destek olması, anlayışla yaklaşması, her zaman en önemli unsurdur. çocuk çok çabuk alışırken bazıları daha geç alışabilir Çouğun bu süreci rahat atlatabilmesi için ailenin tutumu çok önemlidir. Okula başlamadan önce ve okul sürecinde yapılması gerekenler

• Çocukların okul yaşamına alıştırılabilmesi için öncelikle ev düzeninin ve kurallarının okula ve okul sorumluluklarına uygun şekilde programlanması gerekir. • Aileler, okul döneminde yaşam düzenleri değişen çocukları okul ve okul hayatı hakkında bilgilendirmesi önemlidir. Bu dönemde çocuklar, okulla ilgili sorular sorabilir. Bu nedenle ailelerin gelecek sorulara ilgi ve sabırla cevap vermeye özen göstermesi, çocuğa tedirginlik yaşatacak her hangi açıklamalardan da sakınması gereklidir. • Evde okulla ilgili olumlu konuşmalar yapılarak okul kavramı ve bilinci çocuğa verilmelidir. Okul temasının geçtiği kitaplar, hikayaler okunabilir. • Çocuk, okulda ne kadar kalacağını ne kadar süre sonra anne babayı göreceğini bilmelidir. Çocuğa verilen sözlerin tutulması gereklidir. Örneğin; anne ‘okuldan çıkınca seni ben alacağım’ veya ‘çıkışta seni burada bekliyor olacağım’ dediyse mutlaka sözünü tutmalıdır. Bu konuda tutarlı olmak önemli bir etkendir. • Anne-babanın kaygılarını asla belli etmemesi gereklidir. Okula gidileceği konusunda kesin kararlı davranılmalıdır. Mümkün olduğunca rahat olmak önemlidir. Çocuk okul kapısından ayrılırken ağlamaya başlasa bile ayrılma konusunda kararlı davranılmalıdır. • Aile ile ayrılık süreci mümkün olduğunca kısa olmalı, vedalaştıktan sonra hızlı bir şekilde ortamdan uzaklaşılmalıdır. • Çocuk ağlamaya başladığında, okul kapısından geri dönülüp eve gidilmemesi gereklidir. Çünkü ağladığı için gösterilen ’’Bugün gitmesen de olur.’’ tutumu ’’Ağladığımda istediklerimi elde ediyorum.’’ algısını oluşturacaktır. Bu durumda anlayışlı bir tutumla çocuk ikna edilmelidir. • Çocuğun okula gitmesi sağlanmalı fakat kesinlikle şiddet ve baskı uygulanmamalıdır. Kızmak, öfkelenmek, şiddet göstermek var olan durumu daha da ağırlaştırabilir. Çocuğa okul eğitiminin faydaları hakkında açıklayıcı bilgiler verilerek ikna edilmelidir. Orada yeni şeyler öğreneceğini, yeni arkadaşlarla tanışacağını ve oyun oynayacağını söylemek; şarkı söyleme, masal dinleme, yap- boz yapma, resim yapma gibi etkinliklerde bulunacağını anlatmak çocuğu heveslendirmek açısından yararlı olabilir. Aynı zamanda bu bilgi çocuk için ön hazırlığın temel parçalarından biridir. • Çocukların okul kurallarını anlamaları, uyum gösterebilmeleri için öncelikle ev içerisinde kuralların net ve belirgin olması gerekir. Evde kurala uymayı öğrenen çocuk okul ortamında daha uyumlu davranır. Anne babaların kararlı ve tutarlı bir tutum sergilemeleri her konuda olduğu gibi okula uyum konusunda da önemlidir. • Okul döneminde uyuma düzeninin de oturtulması gerekmektedir. Düzenli ve yeterli uykuyu alan çocuk daha sağlıklı gelişim gösterir. Gününü daha verimli ve keyifli geçirir.

• Okuldan döndüğünde gününün nasıl geçtiğini ve neler yaptığını merak ediyorsanız ’’Bugün yeni ne öğrendin?’’ , ’’Seni en çok ne şaşırttı veya güldürdü?’’ gibi sorular sorabilirsiniz. Ancak onu konuşmaya zorlamayın. Kendiliğinden anlatmaya başladığında ilginizi ve dikkatinizi ona verin. • Oryantasyon sürecin de evde beklenmeyen bir durumun oluşması, eve çocuğun çok sevdiği bir yakınının gelmesi gibi süreçler çocuğun okula gelmek istememe, evde kalmak isteme, ağlama gibi davranışları sergilemesine sebep olabilir. Bu durumda geri adım atmadan, kararlı ve anlayışlı bir tutumla çocuğun okula devamı sağlanmalıdır. • Bunların yanı sıra uyum sağlanmış biçimde okula devam ederken yaşanılan virüs salgını sebebi ile okullara uzun süre ara verilmesinden dolayı tekrar okula başlama sürecinde çocuklarda yaz tatili sonrasında yaşananlara benzer ayrılık kaygısı, öfke ve ağlama nöbetleri ile uyum problemleri gibi sorunları görülebilir. Yaşanan salgın dolayısıyla çocukların, kendilerine ya da ailelerine hastalık bulaşabileceğine, ebeveynlerinden ayrıldıklarında kendileri ya da ebeveynlerinin hastalanabileceğine dair endişeler yaşayabilir. Bu durumda ailelerin endişeye kapılmadan sakin biçimde açıklama yapmaları önemlidir. Ebeveynler virüslerin insanları hasta edebilecek küçük bir canlı olarak tanıtabilir ancak gerekli önlemleri aldıklarında kendilerine bulaşmasının çok zor olduğunu da vurgulamalıdır. Unutulmamalıdır ki okula uyum zaman gerektiren bir süreçtir. Çocuğun okula uyumu veya başarısı başkalarıyla karşılaştırılmamalıdır. Atik Anaokulları Rehberlik Bölümü Uzman Klinik Psikolog Gizem DURAN TÜZER

Erken Kayıt Dönemi Fırsatlarını Kaçırmayın!

Okula Uyum ve Oryantasyon

Son Yazılar